Kaartkijken met de AHN

Home Themas Mijn huis staat in...

Mijn huis staat in... - Jaar 7

Omschrijving

Sporen in het landschap

In deze les onderzoeken de leerlingen sporen in het landschap uit het verleden met hulp van de kaart Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Ze ontdekken dat in het landschap sporen van het verleden terug te vinden zijn en dat dit wellicht ook in hun eigen omgeving te zien is.

Werkvorm en Activiteit

Voor de les
Bekijk de instructiefilm over werken met de AHN op kaart.cc. Lees de Powerpoint AHN en de Tekst bij PowerPoint AHN door en zet deze klaar op het digibord.

Zet per tweetal de Werkbladen AHN klaar op de computer of print ze uit.
- Optie 1: ieder groepje maakt een ander werkblad (alleen vraag 2 gaat over het tijdvak, de andere vragen zijn identiek).
- Optie 2: alle groepjes maken het werkblad over hetzelfde tijdvak (voor als je in de les met één specifiek tijdvak bezig bent).
- Optie 3: kies het werkblad 'alle tijdvakken' voor de meest uitgebreide versie (waarin alle opdrachten zijn opgenomen).
15 min. Introductie

Ga naar www.kaart.cc op het digibord. Toets rechts bovenin in het kader met plaats, adres het adres van jullie school. Links kies je de kaart Satelliet en rechts de kaart Bonnebladen 1850-1900.

Stel vragen aan de klas over hoe de omgeving van de school er vroeger uitzag. Door uit te zoomen op de kaart zie je meer van de omgeving. Welke veranderingen zie je? Wat is hetzelfde gebleven? Stond de school er al? En de kerk? Is je dorp of stad groter geworden sinds 1900?

Vervang de kaart Bonnebladen 1850-1900 voor de kaart AHN-Hillshade. Vertel dat AHN-Hillshade de omgeving laat zien op grondniveau. Je ziet geen gebouwen en bomen, zodat je goed de hoogteverschillen in het landschap kunt zien. Elke heuvel, greppel of sloot die hoger of dieper ligt dan 5 centimeter is te zien op deze kaart. Dan blijkt dat je opeens zaken kunt zien die je niet op de satellietkaart kunt zien.

Zoom uit zodat ook de omgeving te zien is. Stel vragen aan de klas over: Hoe zie je wat bebouwing is? Is er water in de buurt? Zijn er weilanden? Is er bos? Wat herken je op de Satellietkaart? En hoe ziet het eruit op de AHN?
15 min. PowerPoint AHN

Open de Powerpoint AHN op het digibord. Neem met de leerlingen de verschillende sporen door. Hiermee zien zij dat sporen in het landschap heel oud, maar ook heel jong kunnen zijn. Hoe minder er in het landschap is gebeurd, hoe ouder vaak de sporen die je kunt zien. De Veluwe is een mooi voorbeeld van een plek waar veel te zien valt op de AHN.
30 min. Samenwerken

In tweetallen maken de leerlingen het Werkblad AHN. Dat kan digitaal. Naar aanleiding van wat ze op de PowerPoint hebben gezien, zoeken ze op het Werkblad AHN sporen in hun eigen omgeving.

Let op! Leerlingen moeten het Werkblad AHN eerst opslaan onder een nieuwe naam op hun computer voordat ze erin gaan werken. Zo blijven de antwoorden bewaard.

Let op! Zorg dat leerlingen het Werkblad AHN niet in de browser openen, maar in Adobe. De leerlingen moeten namelijk kunnen wisselen tussen websites zoals kaart.cc en het Werkblad AHN. Heb je geen Abode, zorg er dan voor dat je linkjes opent door ze via de rechtermuisknop te openen in een nieuw tabblad. Dit is belangrijk, omdat anders het werk verloren gaat
15 min. Nabespreking

Laat leerlingen hun kaarten tonen op het digibord, via de linkjes op hun werkblad. Welke sporen heb je gevonden? Wat heb je geleerd in deze les? Wat kun je zien op de AHN? Hebben de leerlingen ook vreemde lijnen of bulten op de AHN rond hun eigen woonplaats gevonden? Kunnen ze (samen) de sporen in het landschap duiden? Kern is dat je met het Actueel Hoogtebestand Nederland de sporen uit het verleden kunt laten zien die op een satellietkaart verborgen blijven onder plantengroei.
Tip

Om meer informatie te krijgen welke sporen er in de omgeving van de school te vinden zijn, kun je contact opnemen met de lokale historische vereniging of het erfgoedmuseum in de buurt van de school.